Ik wil afscheid nemen op het strand

Bij de zee. Daar voel ik me fijn. Het liefst met blote voeten in het zand. En gelukkig geldt dat ook voor Eddie. Dat is onze ‘happy place’. Een plek om plezier te maken, te ontspannen, te bezinnen, naar toe te vluchten en het hoofd leeg te maken. Ik heb al eens tegen Eddie gezegd: “Strooi me maar uit bij de Mediterranée.” Maar dat is dan al het afscheid als is geweest. Hoe mooi zou het zijn als mijn afscheid ook zou plaatsvinden op de plek waar ik me het fijnst voelde? Kan dat eigenlijk wel? Een uitvaart vindt toch plaats in een rouwcentrum, kerk of crematorium? Is er zoiets in de buurt van het strand? Vast wel. Maar dat is dus helemaal niet nodig, blijkt.

Dat vertelde Marco Tramonte van BobbieFinns Uitvaart. Ik zag zijn blog op LinkedIn. Een foto van een kerstboom met een rouwstuk ernaast. ‘Afscheid van mijn lief’, stond erbij. Erboven in zijn persoonlijke bericht stond iets over content en branding. Een combinatie die mijn nieuwsgierigheid triggerde. Ik klikte en kreeg een brok in mijn keel van zijn persoonlijk verhaal.

Marco verloor plotseling zijn vrouw. Samen met zijn naaste vrienden creëerde hij zelf een echt persoonlijk afscheid. Vanuit thuis naar de bistro waar ze samen met vrienden zouden gaan eten. Met de kerstboom in een hoekje, bedacht zijn zoon Finn, omdat mama een enorme kerstboom-versierder was. Alle vrienden hingen er een herinnering in. Ze kwamen om de boom bij elkaar om verhalen te delen. De boom zetten op 30 november is nu een ritueel geworden voor Marco, Finn en hun vrienden.

Omdat ik zo geraakt was, reageerde ik onder zijn blog. En ik stuurde hem een uitnodiging om eens kennis te maken zonder het scherm ertussen. Dat doe ik toch het liefst. Helemaal als je over zo’n persoonlijke ervaringen praat. Zo ontmoette ik hem afgelopen week en hadden we een ontzettend fijn gesprek over afscheid nemen van dierbaren. Dat kan dus écht anders en nóg persoonlijker dan je denkt.

Niks moet en (bijna) alles kan

Met de allerbeste bedoelingen helpen de bekende uitvaartverzekeraars en -verzorgers bij het invullen van een afscheid. Daarbij hanteren ze toch altijd een bepaald stramien dat het liefst ook zelf voor je uitvoeren. Je kunt als nabestaande kiezen uit verschillende opties, maar de grote lijnen zijn vaak wel hetzelfde. Thuis of in een rouwcentrum opbaren, een afscheid in een kerk of zaal bij het crematorium, koffietafel of borrel. Je kiest een kaart uit een map, bloemen, muziek. Eigenlijk een soort buffet-uitvaart. Je kunt kiezen, maar alleen uit het beschikbare aanbod. En dat hoeft dus helemaal niet.

Dat veel zaken rondom een uitvaart gebruikelijk zijn,
wil niet zeggen dat het zo hoort of moet.

De ervaringen met ‘standaard’ uitvaarten en zijn eigen wensen om het anders te kunnen doen, motiveerden Marco en zijn beste vriend Hubert van Lieshout om een uitvaartbedrijf te beginnen. ‘Met elkaar, lief, zonder moetjes en een beetje extra creativiteit.’ Echt anders. Echt zoals jij of jouw lief het zou willen. “We zijn in alle regels en richtlijnen gedoken en ontdekten dat er helemaal niet zo veel is vastgelegd. Eigenlijk moet er helemaal niks en kan (bijna) alles. Je hoeft niet een dienst in een kerk, rouwcentrum of crematorium te houden. Dat veel zaken rondom een uitvaart gebruikelijk zijn, wil niet zeggen dat het zo hoort of moet. We organiseerden bijvoorbeeld een ‘braderie van iemands leven’, een uitvaartlunch en een afscheid in een bioscoop.

Wij komen dan ook niet met een boek of map. We komen in het eerste gesprek luisteren en vragen stellen. Wie was de overledene? Waar werd hij of zij blij van? Wat was zo kenmerkend? Wat wilde hij of zij? En wat vinden de nabestaanden fijn? En op basis daarvan geven we dan invulling aan een afscheid.”

Praat niet maar één keer over de dood

Toen mijn moeder tien jaar geleden onverwacht overleed, waren haar wensen een groot vraagteken voor ons. Sindsdien houd ik wel een lijstje bij met ‘last songs’. Nummers die ik mooi vind, die me raken en die iets over mij vertellen. Zo’n lijstje heeft Marco ook: “Maar je kunt geen 300 nummers afspelen tijdens een normale dienst, tenzij we er een festival van zouden maken.” Daar had hij een punt. Het leven gaat ondertussen gewoon door en wensen kunnen veranderen. Het is niet voldoende om die één keer vast te leggen in een standaard wensenboekje. Maak de dood en afscheid regelmatig onderwerpen van gesprek.

Eddie weet ook dat ik gecremeerd wil worden. Koffie met kleffe cake liever niet. En wat dan wel? Terwijl ik naar huis reed in de wetenschap dat ik dus niet in zo’n – ondanks alle effort om het tegenovergestelde uit te stralen – kille crematoriumaula hoef te liggen, wist ik ineens dat ik op mijn laatste dag op de plek zou willen zijn waar ik me het fijnst voel: het strand.

En jij? Heb jij al eens over jouw eigen afscheid nagedacht? Praat je erover met je lief of kinderen?